Leniwce
Jest to nazwa dwóch rodzin z rzędu szczebraków: leniwców dwupalczastych i leniwców trójpalczastych
Leniwce dwupalczaste
(Megalonychidae)
Leniwce dwupalczaste są pozbawione trzeciego palca kończyn przednich. Występują w Ameryce Środkowej i na północy Ameryki Południowej.
Należą do nich dwa gatunki:
~~ leniwiec dwupalczasty
~~ leniwiec krótkoszyi
Leniwiec dwupalczasty
(Choloepus didactylus)
Występowanie
Charakterystyka
Prowadzą głównie nocny typ życia. Żywi się przede wszystkim liśćmi, owocami i pędami. Potrafi świetnie pływać. Leniwiec jest zwierzęciem, które spędza na drzewie całe życie. Z drzew schodzi tylko raz na tydzień w celach higienicznych, ponieważ nie potrafi sprawnie chodzić, pełznie po ziemi przesuwając się za pomocą pazurów. Tak rzadkie wydalanie możliwe jest dzięki bardzo niskiemu tempu metabolizmu.
Niskiemu metabolizmowi leniwiec zawdzięcza też bardzo niską, jak na ssaka, temperaturę ciała wahającą się w przedziale od 24 do 33 °C.
Wygląd
Osiąga długość około 60 cm i masę około 9 kg. Ogona brak. Przednie kończyny zakończone są dwoma palcami. Futro tworzy warstwa krótkich włosów wełnistych i długie włosy barwy brązowej, jednak w naturze lekko zielone, co wynika z porastania sierści glonami.
Ciekawostka
W futrze leniwców bytują na stałe 4 gatunki chrząszczy i 9 gatunków ciem.
Leniwiec krótkoszyi
(Choloepus hoffmanni)
Występowanie
Charakterystyka
Prowadzi spokojne, nocne i nadrzewne życie, wisząc brzuchem do góry i żywiąc się roślinami. Jego anatomia znacznie się różni od spotykanej u większości ssaków. Zwierzę stanowi obiekt badań parazytologicznych i genetycznych.
Powolny metabolizm zwierzęcia (osiągający 44% wartości oczekiwanej na podstawie masy ciała) sprawia, że temperatura jego ciała zmienia się w zakresie wiele szerszym, niż u większości ssaków: 24-33 °C (inne źródła podają 34,4 °C), zależśc od temperatury otoczenia. W rezultacie gatunek może przetrwać jedynie w klimacie równikowym.
Wygląd
Zwierzę mierzy od 54-74 cm, waży 4-8,5 kg, średnio 5,70 kg lub 6,25 kg. Masa mięśniowa jest o wiele niższa niż w przypadku innych zwierząt podobnej wielkości. Pozwala to leniwcom łatwiej wspinać się po gałęziach. Silne umięśnienie występuje tylko na szyi i kończynach przednich.
Okrywa włosowa składa się z dwóch różniących się od siebie rodzajów włosów. Dłuższe włosy okrywowe kryją wśród siebie krótsze i gęste włosy puchowe. Futro przybiera różnorodny kolor, od barwy jasnej, bladożółtej do ciemnobrązowej. Rosnące w rowkach włosów glony mogą także nadawać mu zielonkawe zabarwienie, pomagające w kamuflaż.
Twarz zwykle wyróżnia się jaśniejszym odcieniem, a okolice gardła w ogóle są blade. Odwrotnie czubek głowy i ramiona mają ciemniejszą barwą. Takie umaszczenie stanowi rodzaj kamuflażu.
Leniwce trójpalczaste
(Bradypodidae)
Zwane też leniwcowate. Rodzina lądowych, nadrzewnych ssaków zaliczanych do szczerbaków. Poruszają się powolnymi ruchami z ciałem podwieszonym pod gałęziami. Rzadko schodzą z drzew. Na ziemi niezgrabnie pełzają. W zapisie kopalnym znane od plejstocenu. Wystepują na terenach Gujany, Wenezueli i Brazyli.
Należą do nich:
~~ leniwiec trójpalczasty
~~ leniwiec grzywiasty
~~ leniwiec pstry
Leniwiec trójpalczasty
(Bradypus tridactylus)
Występowanie
Charakterystyka
Leniwiec trójpalczasty trawi bardzo powoli. W celu wypróżnienia schodzi na ziemię - tylko raz na tydzień. Latryny leniwców stanowią ślad ułatwiający ich zaobserwowanie, które normalnie jest bardzo trudne. Samiec i samica mają gruczoły, którymi znaczą drzewa. Umieszczone są one koło odbytu, koło nosa i na grzbiecie. Leniwiec trójpalczasty oddycha zaledwie 6-8 razy na minutę. Wynika to ze stosunkowo niskiej temperatury ciała leniwca (ok. 32 °C). Po ziemi porusza się niedołężnie z szybkością do 7 m na minutę, jednakże na drzewo wysokości 16 metrów może się wdrapać w przeciągu 8-10 minut. Jest dobrym pływakiem, co ma niewątpliwie duże znaczenie przy okresowych wylewach wielkich południowoamerykańskich rzek.
Wygląd
Długość ciała 50-60 cm, waga ok. 5 kg. Ciało walcowate, grube i silne kończyny, mała, okrągła głowa. Ogon szczątkowy, ok. 4 cm.
Kończyny tylne krótsze, przednie, znacznie dłuższe, z trzema palcami, co odróżnia go od leniwców dwupalczastych. Palce połączone ściśle ze sobą i pokryte wspólną skórą, co uniemożliwia niezależne ruchy; poza tę wspólną osłonę ze skóry wystają jedynie ostatnie człony palców, zaopatrzone w trzy długie i mocne pazury (ok. 6 cm długości).
Sierść składa się z krótkich wełnistych i długich, szczeciniastych włosów. Kolor zwierzęcia szary, po bokach brązowawy; między łopatkami występuje jaśniejsza plama z ciemnym deseniem pośrodku.
Leniwiec pstry
(Bradypus variegatus)
Występowanie
Charakterystyka
Gatunek leniwca z rodziny Bradypodidae, bardzo podobny do leniwca trójpalczastego, od którego różni się bardziej kontrastowym ubarwieniem twarzy. Zamieszkuje północno-wschodnią Brazylię, również Mata Atlântica, oraz Gujanę i Wenezuelę. Ma tylko jednego naturalnego wroga: harpię. Największe zagrożenie stanowi dla niego zmniejszanie się obszarów leśnych, od których jest bezwzględnie uzależniony
Wygląd
Leniwiec grzywiasty
(Bradypus torquatus)
Występowanie
Charakterystyka
Ma długie, choć doąć masywne ciało, zredukowany ogon oraz małe oczy i uszy. Masa około 5 kg. Od pozostałych leniwców trójpalczastych różni się stosunkowo jednolitym szarobrązowym ubarwieniem. Tył głowy porasta długa, ciemna sierść, której zawdzięcza polską i łacińską nazwę gatunkową (łac. torquatus = obrożny, ozdobiony naszyjnikiem). Grzywa opada na ramiona. Obie płcie praktycznie nie różnią się wyglądem zewnętrznym. Leniwiec grzywiasty, podobnie jak inne leniwce trójpalczaste, ma 9 kręgów szyjnych. Długa szyja pozwala leniwcom obrócić głowę nawet o 270°.
Wygląd